Transcription Factor ปัจจัยการถอดความ หรือการจับDNAเฉพาะลำดับที่เฉพาะเจาะจง

 
ปัจจัยการถอดความ1ตัว สามารถจับกับCREs(บริเวณส่วนขยายของDNAที่ไม้ได้เข้ารหัส ความยาว100-1,000คู่เบส)ได้จำนวนมาก

ดังนั้นถ้าTFมีปัญหา สามารถส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง ได้หลายอย่างในเวลาพร้อมกัน

TF ควบคุมกาีเปิด ปิดยีน เพื่อให้ยีนเหล่านั้น แสดงออก(ปรืมาณ และเวลาที่เหมาะสม)ในเศลล์ที่ค้องการ เข่น

ฮอร์โมน มีTFs 1,500-1.600 ในจีโนมมนุษย์ (Hormesisคือการกระตุ้นในปริมาณที่พอดี)เช่น

ต่อมรังไข่ ต่อมน้ำนม ต่อมไทมัส จะขยายตัวเมิ่อเวลาใช้งานหรือมีกาีแสดงออก แบะจะหดลงเท่าเดิมเมื่อเวลาที่ไม่ได้ใช้ง่าน

(ต่อมไทมัส หดตัวหลังจากหมดวัยแรกรุ่น อาจมีปัญหาTcellชนิด ภูมิต้านทานตนเอง หลุดรอดออกมาได้)

TFเป็นสมาชิกของ Proteome เข่น

ไมโตคอนเดรีย โปรติโอม อาจมีโปรตีนมากกว่า3,000ชนิด

(จากจีโนมที่มีประมาณ20,000ยีน)ประมาณ15% ซึ่งมีหน้าที่สำคัญเรื่องพลังงานATP  ตลอดจนถึงการควบคุมการตายของเซลล์

โปรคิโอม ใช้ระบุการมีอยู่ของมะเร็ง เช่น

เซลล์มะเร็งกระเพาะป้สสาวะKK47 และYTS1

มีโปรตีนที่ได้รับการควบคุม74รายการ

ที่ไม่ได้รับการควบคุม36รายการ  เช่น

FLIP มีโครงสร้างคล้ายCaspase8(ควบคุมการตายของเซลล์) แต่ไม่มีกรดอะมิโนที่จำเป็นในกิจกรรมของเคสเปส8  จึงทำให้ไม่ถูกควบคุมโดยระบบภูมิคุ้มกัน"โกงความตาย"

มะเร็งเกิดจากก่รรบกวนการตายของเซลล์

 

"เมิ่อสิ่งแวดล้อมไม่เอื้ออำนวย(อนุมูบอิสระ รังสี สารเคมี สารพิษ..ทำลายDNAเสียหาย จนไม่สามารถซ่อมแซม) เซลล์จะเลือกความเป็นอมะตะ"เช่น

"การเร่งการสร้างmRNA โดยการโยกย้ายโครโมโซม อาจเกิดการผิดพลาด  เช่นการแทรก  โครโมโซมหายบางส่วน เป็นยีนต้านมะเร็งBCRควบคุมการตายของเซลล์จึงหยุดทำงาน ทำให้ยีนABL-1ควบคุมการแบ่งเซลล์เพื่อการเจริญเติบโต ทำงานตลอดเวลา กลายเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวจากยีนลูกผสมคือCBR-ABL-1รหัสการืำงานตลอดเวลา

(ตัวเลขความแตกต่างของโปรตีน จะข่วยระบุกลไกการส่งาัญญาณมะเร็งแบบใหม่ได้)

ซึ่งโปรติโอมของมนุษย์ เข้ารหัสโปรตีนประมาณ20,000รายการ(3,000ล้านคู่เบส ข้อมูลมากกว่า1ล้านหน้ากระดาษ)

 

ถ้ามีความหลากหลายมาก โอกาสที่มนุษย์สูญพันธุ์จากโรคระบาดก็จะน้อยลง เช่น

บาวคนจะมีแอนติบอดีสายหนักที่ยาวกว่าปกติ(มียีนต้านทานมากกว่า) ทำให้ต้านทานไวรัสเอดส์ได้

Alternative Splicing ทางเลือกการประกบ 

ช่วยให้ยีน1ตัวสามารถสร้างโปรตีนได้หลายชนิด(Isofrom)

 

Bcell ยีนAntibody 1ตัว สามารถสร้างได้3แสนล้านชนิด

โดยการสับ รหัสบางส่วนออก รวมตัวได้รหัสใหม่ในแต่ละครั้ง

(สายเบาหรือสายสั้นจะไม่มีโดเมนD=ไม่มีคว่มหลากหลาย)

สีเหลือง ช่วยให้RNAมีความเสถียร โดยการกระตุ้นภูมิคุ้ทกันมาทำลายRNAที่เกิดลำดับเบสผิดปกติ สลายตัวได้อย่างรวดเร็ว

Histone โปรตีนทรงกลม สร้างประจุบวก เพื่อดึงดูดหมู่ฟอสเฟตที่มีประจุลบของสายDNA 

ทำให้DNAถูกบับอัด หดย่อ40,000เท่า ปิดกั้นพื้นที่เข้ารหัส นั้นคือการปิดการแสดงออกของยีน คือการหยุดการทำสำเนาDuplication

มีRNAP ทั้งหมด8หน่วย เป็นมอเตอร์ขับส่งแม่แบบDNA

แบะมีTF เป็นโรงงานผลิต โดยจับสารเพิ่มประสิทธิภาพหลายตัวมาช่วยทำการผลิต mRNA

Photo by wikipedia